«صراط مستقیم» در تفاسیر قرآن و آثار ابن‌عربی

«صراط مستقیم» در تفاسیر قرآن و آثار ابن عربی

در طول تاریخ صوفیّه باعثِ تحوّل بسیاری در فرهنگ و معارف اسلامی و قرآنی شده اند و با ابزار تأویل و تفسیر در دست، به سراغ موضوعات اسلامی رفته اند. از جمله این موضوع ها، مسأله «صراط مستقیم» است که در دوره عرفان علمی و مَدرسی از تطوّر برکنار نمانده است و صوفیان و عارفان و در رأس آنها محیی الدّین ابن عربی برای این ترکیب مفاهیم تازه ای از جمله «انسان کامل» ذکر کرده است. در این جُستار نخست مفاهیم «صراط» و «ص...

ویژگى‏هاى «صراط مستقیم» در قرآن

صراط مستقیم، تعبیری دیگر از راه پرستش خداوند است. این بدان معناست که ویژگی‌های مذکور برای عبادت خدا بر صراط، منطبق است. همچنین خصوصیّات برنامه‌هایی که خداوند با عنوان شریعت و دین برای انسان‌ها فرستاده است تا آنها درست و زیبا او را بپرستند و بندگی کنند، بر صراط مستقیم نیز صادق است. این ویژگی‌ها را در این‌ مقاله برشمرده‌ایم که عبارت‌اند از: مطابقت با موازین عقلی، حق‌مداری، میانه‌روی و گستردگی، روش...

تبیین و ارزیابی آیات «صراط مستقیم» در قرآن

واژه صراط در قرآن 45 بار استعمال شده است؛ این آیات به سه دسته قابل تقسیم­اند. دسته اول: اشاره به مصادیق عینی صراط دارند. دسته دوم: عوامل هدایت به صراط مستقیم و دسته سوم: اوصاف صراط را بیان نموده‌اند. اشکال برخی مبنی بر اشاره قرآن به صراط‌ها وارد نیست. زیرا مستند این عده (که صراط نکره را دلیل بر معنی صراط‌ها گرفته‌اند)، مردود است. زیرا اولاً: صراط به صورت جمع استعمال نشده است. ثانیاً: در تعدادی از...

نقش تربیتی صراط مستقیم در قرآن و حدیث

قرآن تربیت را به‌معنای تهذیب و فزونی مقام معنوی به کار برده که پیگیری تربیت و نقش صراط مستقیم در آن، میدان وسیع تحقیقی نخواهد داشت؛ ولی کاربردهای این اصطلاح از ریشه «ر ب ب»، که در معنای مصدری آن، معادل پرورش گرفته شده و مالکیت و تدبیر در آن نهفته است، با مفهوم «ربیت» و «ربانیت» و تبیین ربوبی شدن و ربوبی نمودن انسان از طریق صراط مستقیم، به‌زیبایی به تصویر کشیده شده است. صراط مستقیم، راهِ دارای وح...

صراط مستقیم ، نه صراط های مستقیم نقدی بر مقاله « صراط های مستقیم ، سخنی در پلورالیسم دینی، مثبت و منفی »

نقش تربیتی صراط مستقیم در قرآن و حدیث

قرآن تربیت را به معنای تهذیب و فزونی مقام معنوی به کار برده که پیگیری تربیت و نقش صراط مستقیم در آن، میدان وسیع تحقیقی نخواهد داشت؛ ولی کاربردهای این اصطلاح از ریشه «ر ب ب»، که در معنای مصدری آن، معادل پرورش گرفته شده و مالکیت و تدبیر در آن نهفته است، با مفهوم «ربیت» و «ربانیت» و تبیین ربوبی شدن و ربوبی نمودن انسان از طریق صراط مستقیم، به زیبایی به تصویر کشیده شده است. صراط مستقیم، راهِ دارای وح...